FOLKLOR-EDEBİYAT İLİŞKİLERİ BAĞLAMINDA ABDULLAH TUKAY’IN ŞÜRELİ VE MİHAİL FEDOROV’UN ARŞURİ MANZUMELERİ

Bülent Bayram

Anahtar Kelimeler: Tatar folkloru, Çuvaş folkloru, orman ruhu, Şüreli, Arşuri, Abdullah Tukay, Mihail Fedorov

Özet

İdil-Ural bölgesinde yaşayan Çuvaş ve Tatar Türklerinin folklor konusundaki bazı ortak değerleri onların edebiyatlarına da yansımıştır. Modern Tatar edebiyatının kurucularından Abdullah Tukay'ın meşhur manzumesi Şüreli ve yine modern Çuvaş edebiyatının ilk şairlerinden Mihail Fedorov'un Arşuri manzumeleri, folklordaki anılan ortak değerlerden birisi olan orman ruhuna ilişkin halk anlatmalarının modern edebiyattaki yansımalarıdır. Her iki Türk boyu arasında Şüreli ve Arşuri hakkındaki anlatmalar paralellikler göstermektedir. Gerçekte her ikisi de aynı mitolojik varlıktır. Modern edebiyata yansımalarında ise şairlerin yetenekleri ve edebiyat gelenekleri halk anlatılarının modern şiirde farklı şekilde yansımalarına yol açmıştır. Bu anlamda her iki Türk boyundaki konu ile ilgili halk anlatıları ve inançları ile bunların modern edebiyatta işlenişleri ele alınmıştır. Aynı zamanda bu şiirlerin halk içinde uyandırdığı etki de tespit edilmeye çalışılmıştır